Kemudahan Membayar Zakat pada Zaman Rasulullah S.A.W & Para Sahabat

Pengurusan zakat amat berkait rapat dengan urusan pemerintah.Ini kerana, amil (satu cabang pekerjaan) merupakan salah satu asnaf di dalam pengagihan dana zakat. Cuba lihat Firman Allah S.W.T dalam Surah at-Taubah ayat 103 yang bermaksud, "Sesungguhnya zakat itu hanyalah untuk orang-orang fakir, orang-orang miskin, pengurus zakat (amil)..."

Dalam ayat yang lainiaitu surah at-Taubah ayat 60 yang bermaksud, "Ambillah sebahagian harta mereka sebagai zakat untuk membersihkan dan menyucikan mereka... Perkataan 'ambillah' adalah satu kata suruhan, bermakna golongan yang berkuasa atau dalam konteks lebih khusus, hanya pemerintah yang berhak mengambil harta zakat melalui perantaraan para amil yang dilantik oleh pemerintah Islam itu sendiri.

Rasulullah S.A.W sendiri telah mengutus Muadz bin Jabal ke Yaman untuk memungut zakat.Baginda mengarahkan Muadz mengambil zakat daripada golongan kaya untuk diagihkan kepada golongan miskin. Oleh itu, jelas kepada kita bahawa pemerintah Islam bertanggungjawab menguruskan zakat dengan melantik amil yang terdiri daripada orang yang layak. Amalan melantik amil ini diteruskan oleh khalifah Islam seterusnya.

Di dalam proses memungut zakat ini kita lihat baginda Rasulullah S.A.W menggunakan pelbagai mekanisme untuk memudahkan pembayaran zakat. Ketika Saidina Umar al-Khattab memungut zakat daripada Ibn Abbas, Ibn Abbas menyatakan beliau telah membayar untuk dua tahun terkehadapan (mendahului haul). Saidina Umar kembali dan merujuk semula kepada RasulullahS.A.W dan baginda mengakuinya. Ini menunjukkan pembayaran zakat boleh disesuaikan mengikut kesesuaian dan apa yang penting pembayar tidak melewat-lewatkan pembayaran.

Riwayat lain yang juga boleh diambil iktibar ialah Muadz diriwayatkan berkata kepada para penduduk Yaman, "Bayarlah kepadaku (zakat) walau dalam bentuk panah atau pakaian. Ia lebih ringan bagi kamu (memudahkan) dan berfaedah bagi Muhajirin di Madinah."

Iktibar yang boleh kita ambil di sini ialah Muadz selaku amil pada masa itu berusaha untuk memudahkan pembayaran zakat yang perlu ditunaikan. Amil juga boleh mempelbagaikan kaedah pembayaran bagi memudahkan si pembayar.